C KÜMESİ (Anksiyöz, Korkulu)

ÇEKİNGEN (KAÇINAN) KİŞİLİK BOZUKLUĞU

Eleştirilme, reddedilme ya da kabul görmeme ihtimaline karşı aşırı duyarlı olan ve karşı tarafın ondan hoşlanacağına emin olmadan ilişkiye girmekten kaçınan kişilerdir. Aptalca bir şey söylemekten ya da yüzünün kızarması, sesinin titremesi gibi sebeplerden mahcup duruma düşmekten aşırı korktuklarından sosyal ortamlarda zorluk çekerler. Başkalarına nazaran yetersiz ve aciz olduklarına inanırlar. Hayatlarındaki riskleri ve tehlikeleri olduğundan fazla abartırlar.

Çekingen- kaçınan kişilik biçimi ve bozukluğu arasındaki farklar;

Biçim Bozukluk
Alıştıkları rutin olan tanıdıkları yeğlerler Sıradanın dışına çıkmayı felaketleştirirler.
Aileleri dışında birkaç yakın arkadaşları vardır. Birinci derece akrabalar dışında arkadaşları ve güvendikleri kişiler yok denecek kadar azdır.
Başkalarının ne düşündüğü konusunda duyarlıdırlar. Sevileceklerine inanmadıkça kesinlikle ilişkiye yanaşmazlar, kolay incinirler.

 

BAĞIMLI KİŞİLİK BOZUKLUĞU

Bağımlı kişilik bozukluğu tanısı alan bireylerin özgüvenleri çok düşüktür. Hayatlarında pasif bir rol üstlenmişlerdir. Öyle ki nerede yaşayacaklarına, ne iş yapmaları gerektiğine, kiminle arkadaşlık edeceklerine ve benzeri süreçlere ilişkin karar verme durumlarında karar verme sorumluluklarını ebeveynlerine ya da eşlerine bırakırlar. Karşı tarafın onayını kaybetmekten korktukları için hatalı olduklarını bildikleri halde karşı tarafı onaylarlar. Kendi başlarına karar vermede ya da eyleme başlamakta zorluk çekerler. Birisi tarafından korunup kollanmaya aşırı ihtiyaç duyarlar dolayısıyla yalnız kalmaktan rahatsızlık duyarlar. Başkalarından taleplerde bulunmazlar ve ilişkilerinin bozulmaması için kendi ihtiyaçlarını göz ardı ederler.

Bağımlı kişilik biçimi ve bozukluğu arasındaki farklar;

Biçim Bozukluk
Başkalarının görüşlerine önem verirler. Başkalarından öğüt almadan hareket etmezler. Başkalarının karar vermesine izin verirler.
İnce davranarak, anlaşmaya istekli davranarak uyum sağlamaya çalışırlar Dışlanacakları korkusuyla farklı düşünseler de susarlar.
Eleştirilme karşısında düzeltici önlemleri alabilirler Eleştirilmekten çok korkar ve kolaylıkla incinirler.
Başkalarını sevindirme önemli gördükleri kişiler için zahmete katlanırlar Başkalarının kendilerini sevmesi için olmayacak şeylere göğüs gererler, kendilerini küçük düşürecek şeylere razı olurlar.

OBSESİF KOMPÜLSİF KİŞİLİK BOZUKLUĞU

Bu kişiler mükemmeliyetçidir, zihinleri ayrıntılar, kurallar, programlar ve bunun gibi şeylerle sürekli meşguldür. Ayrıntılara çok fazla takılır ve bunlar için fazlaca zaman harcarlar. Haz yöneliminden ziyade iş yönelimlidirler ve karar verme ile zaman yönetiminde güçlük çekerler. İnatçı ve ısrarcı olduklarından kişilerarası ilişkileri sıklıkla fakiridir. Her şeyin kendi istedikleri gibi yapılmasını isterler. Genellikle ciddi, katı ve resmidirler ve esneklik göstermezler. Ömrünü doldurmuş ve işe yaramaz nesneleri atamazlar. Genellikle cimridirler.

Obsesif kompulsif  kişilik biçimi ve bozukluğu arasındaki farklar;

Biçim Bozukluk
Üstlendikleri işleri yanlışsız bitirmeyi isterler İşin bitirilmesini zora sokan bir mükemmeli arama peşindedirler.
Ayrıntıcıdırlar Ayrıntılarla uğraşmaktan amacı unuturlar. Ağaca bakmaktan ormanı göremezler.
Önerilere katılmakta zorlansalar da yeni yöntemlere uyum sağlayabilirler Kendi yöntemleri ısrarcıdırlar ve işleri paylaşmak istemezler.
Çok çalışırlar Sosyal hayatları veya ilgi alanları çalışma hayatına kurban gider.
Geçmişte bir değeri olmuş veya gelecekte değeri olabilecek nesneleri elden çıkarmakta zorlanırlar Duygusal bir değeri olmasa bile değersiz nesneleri elden çıkaramazlar, atamazlar.

 

 

KAYNAKLAR

Davidson, G.C., Neale, J.M. (2004). Anormal Psikolojisi (7.Baskı). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları

Burger, J.M. (2006). Kişilik. Psikoloji Biliminin İnsan Doğasına Dair Söyledikleri. (1. Baskı). İstanbul :Kaknüs Yayınları

Kaplan, H.I., Sadock, B.J. (1998). Birinci Basamak Psikiyatri El Kitabı. (2. Baskı). İstanbul: Turgut Yayıncılık.

Soykan, A. (2001). Psikiyatriye Giriş El Kitabı. (1. Basım). Ankara: Girişim Yayıncılık

Tükel, R. (Ed.). (2000). Anksiyete Bozuklukları. (1. Baskı).Ankara: Çizgi Tıp Yayınevi

Atkison, R.L., ve ark. (2000). Psikolojiye Giriş. (3. Baskı). Ankara: Arkadaş Yayınevi

Cüceloğlu, D. (2007). İnsan ve Davranışı. Psikolojinin Temel Kavramları. (7. Basım). İstanbul: Remzi Kitapevi